Το Αόρατο και το Πνεύμα

Ό,τι υπάρχει στον Κόσμο δεν είναι αναγκαστικά ορατό. Υπάρχουν καταστάσεις αόρατες, χωρίς να αφήνουν ίχνος σε κανένα φάσμα παρατηρήσιμο τώρα και ποτέ. Η ύπαρξή τους όμως είναι αδιαμφισβήτητη. Τις νιώθουμε να συμβαίνουν παντού, από τον μικρόκοσμο που αποτελούμε εμείς οι ίδιοι μέχρι τον μακρόκοσμο του σύμπαντος.

Εμείς οι ίδιοι έχουμε μέσα μας πλευρές αόρατες ακόμη κι από τους εαυτούς μας. Φόβους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, πάθη που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, έλξεις που μας μαγνητίζουν, επιθυμίες αχαρτογράφητες, χαρές και λύπες απρόσμενες.

Όλες αυτές οι δια-θέσεις μας είναι αόρατες. Δεν είναι θέσεις που καταλαμβάνουν κάποιο χώρο για να εντοπισθούν. Ανήκουν στο αόρατο φάσμα.

Γιατί έλκομαι από αυτόν τον άνδρα ή τη γυναίκα, γιατί ερωτεύομαι τον άλφα και όχι τον βήτα, γιατί με πιάνει ξαφνικά η νοσταλγία, γιατί πιστεύω σε κάτι. Μια ολόκληρη γκάμα ψυχικών ενεργημάτων είναι αόρατη, ενώ οι επενέργειές τους είναι ορατές.
Η διάθεσή μου αλλάζει βάσει αυτών των αόρατων ενεργημάτων, κινούμαι προς την κατεύθυνση που με ωθούν, τα εκφράζω μερικές φορές και κάποιες έχουν απτά αποτελέσματα.

Ακόμη και να μπορέσει η επιστήμη να ανιχνεύσει τις επιπτώσεις τους στον εγκέφαλο, ακόμη και να βρεθεί καταγραφέας της επενέργειας τους, είναι αδύνατον να ανιχνευθεί η προ-δια-θεση τους. Το πριν από αυτές  δεν μπορεί να καταγραφεί γιατί ακόμη δεν έχει εμφανισθεί. Κι όμως υπάρχει, διότι αυτό ωθεί στην εμφάνισή τους.

Η προδιάθεση για κάτι είναι η ώθηση μας προς τη διάθεση αυτού. Η διάθεση με τη σειρά της μπορεί να γίνει θέση (αν εκφραστεί, με επιτυχία). Για παράδειγμα, η προδιάθεση του έρωτα μπορεί να γίνει διάθεση ερωτική και μετά θέση και συγκεκριμένη πράξη έρωτα, αν τύχει ανταπόκρισης. Από την ερωτική πράξη, στη συνέχεια, μπορεί να γεννηθεί ένα παιδί, δηλαδή να ενσαρκωθεί μια καινούργια θέση, με τη μορφή ενός νέου όντος. Από κάτι μη ανιχνεύσιμο γεννάται ένα ον!

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ενέργεια του έρωτα, τις αλλαγές που φέρνει, τις μορφές που γεννά παντού στον κόσμο (αν τον δούμε γενικότερα σαν δύναμη συμπαντικής έλξης και ένωσης), ενώ ο ίδιος στην πραγματικότητα είναι αόρατος. Υπάρχει παντού στη φύση, βλέπουμε τις εκδηλώσεις του, αλλά όχι τον ίδιο. Ανάλογα, δρουν δυνάμεις άλλης χροιάς, όπως, για παράδειγμα της απώθησης. Τα αποτελέσματα αυτώ των συμπαντικών δυνάμεων μπορεί να είναι ορατά, οι ενέργειες να μπορούν να καταγραφούν, αλλά όχι οι ίδιες ως ενεργήματα.

Το ενέργημα όλων των ενεργημάτων, αυτό από το οποίο εκπέμπονται όλα, θα το πούμε Πνεύμα, για να αναφερθούμε στην άδηλη πηγή όλων των καταστάσεων, στον προπομπό του γίγνεσθαι.

Η πηγή των καταστάσεων είναι αόρατη, όπως και η αρχική αιτία των πραγμάτων είναι άφατη,  καθώς ο Λόγος που υπάρχει ο Κόσμος είναι ασύλληπτος από εμάς.

Το Πνεύμα

Πνεύμα είναι αυτό από το οποίο εκπορεύονται όλα, η πηγή των προδιαθέσεων που εμπεριέχουν εν σπέρματι τις διαθέσεις και στη συνέχεια τις θέσεις που φτιάχνουν τον Κόσμο. 

Οι θέσεις διαμορφώνονται με την αλληλεπίδραση των διαθέσεων που πηγάζουν από τις προδιαθέσεις του γίγνεσθαι, σύμφωνα με το Πνεύμα του Κόσμου.

Το Πνεύμα κινεί όλα τα κινούντα, συντονίζοντας και διευθύνοντάς τα στο γίγνεσθαι του Κόσμου. Είναι κάτι που δεν μπορούμε να δούμε, αλλά μπορούμε να υποθέσουμε παρατηρώντας τον κόσμο γύρω μας και μέσα μας. Νιώθουμε κάτι να τα κατευθύνει όλα και να τα συντονίζει έτσι που να συναρμολογούνται σε άρτια ολοκληρώματα, σε συστήματα οργανωμένα με μια ασύλληπτη σοφία. Το βλέπουμε στον ίδιο τον οργανισμό μας, το παρατηρούμε στη φύση γύρω μας, το μαθαίνουμε από τις κινήσεις των άστρων. Τίποτε δεν ξεφεύγει από την μπαγκέτα του Πνεύματος. Διευθύνει τη συμπαντική συμφωνία παίζοντας με δυνάμεις θανάτου και γέννησης, έρωτα και πολέμου, έτσι που όλα να ισορροπούν σε μια μοναδική συμμετρία, μια ασύλληπτη αρμονία.

Τα αποτελέσματα του Πνεύματος είναι ορατά, αλλά αυτό δεν μπορούμε να το δούμε. Το ίδιο αόρατος είναι και ο Λόγος ύπαρξης όλων αυτών που βλέπουμε και το γιατί τα βλέπουμε.

 Καθαρές υποθέσεις

Το Πνεύμα και ο Λόγος είναι δυο διαφορετικές εκφράσεις του Όλου (ή Όντος ή Είναι ή Ενός ή κλπ.), το οποίο προτείνουμε να λέγεται Αυτό, δίνοντάς του μια εντελώς αφηρημένη ονομασία, καθώς είναι αδύνατον να οριστεί καθ οιονδήποτε τρόπο. 

Παρόλο που Αυτό είναι εντελώς απροσδιόριστο, έχουμε την ανάγκη να αναφερόμαστε σε αυτό, ανάγοντας στο απόλυτο τις σχέσεις που διαπιστώνουμε στον κόσμο. Έτσι, κάνοντας αναγωγή της αιτιότητας που παρατηρούμε στα πράγματα γύρω μας, συλλαμβάνουμε την ιδέα της απώτατης αιτίας, του Λόγου. Ανάλογα, κάνοντας αναγωγή των αόρατων δυνάμεων ή προδιαθέσεων σε μια απώτερη προδιάθεση, συλλαμβάνουμε την ιδέα του Πνεύματος. 

Η αναφορές μας σε Αυτό  είναι καθαρές υποθέσεις, με έννοιες εντελώς αφαιρετικές, χωρίς τις συγκεκριμένες ιδιότητες που βλέπουμε στα φαινόμενα του Κόσμου. Για να τις ξεχωρίσουμε από τις συγκεκριμένες λέξεις που αναφέρονται στις απτές ιδιότητες, γράφουμε αυτές τις έννοιες με κεφαλαίο αρχικό (λέμε "Λόγος" αντί "λόγος", "Είναι" αντί "είναι", κλπ.). Η κεφαλαιοποίηση αυτών των λέξεων αφαιρεί τις ιδιότητές τους και τις κάνει αφηρημένες έννοιες, χωρίς εντοπίσιμο περιεχόμενο. Είναι έμμεσες υποδείξεις ιδιοτήτων, άνευ περιεχομένου, βάρους και ύλης και για αυτό αόρατες.

Ο υποθετικός λόγος  περί Αυτού αναφέρεται σε κάτι αόρατο το οποίο νιώθουμε να υπάρχει, βλέπουμε τα αποτελέσματά του αλλά όχι το ίδιο. 

Έτσι, ο έρωτας ανάμεσα σε συγκεκριμένα άτομα μπορεί να έχει ορατές πλευρές ενώ ο Έρωτας που κεφαλαιοποιεί όλους τους επιμέρους έρωτες σαν γενικότερη δύναμη έλξης είναι αόρατος και τη ίδια στιγμή πανταχού παρόν. Το ίδιο θα λέγαμε και για το πνεύμα, καθώς το πνεύμα ενός ανθρώπου, ενός έργου ή μιας εποχής, μπορεί να έχει εκφράσεις αναγνωρίσιμες, ενώ, το Πνεύμα που κεφαλαιοποιεί όλα τα πνεύματα δεν μπορεί να εκφραστεί, καθώς είναι αυτό που γεννά όλες τις εκφράσεις.

Εδώ πρέπει να προσέξουμε ότι το αόρατο υπάρχει και στον καθημερινό έρωτα και στο περιτρέχον πνεύμα (με μικρό αρχικό και όχι κεφαλαίο). Είναι το ίδιο αόρατα όπως και η πηγή τους. Η διαφορά βρίσκεται στο ότι οι δικές τους εκφράσεις είναι παρατηρήσιμες, ενώ των απόλυτων εννοιών τους όχι. Οι καθαρά απόλυτες έννοιες (πχ. Έρωτας ή Πνεύμα, με κεφαλαίο αρχικό) ανήκουν στο απόλυτο Αόρατο (με κεφαλαίο). 
Οι σχετικοποιημένες έννοιες του απόλυτου (πχ. έρωτας ή πνεύμα, με πεζό) είναι σχετικά αόρατες, καθώς σχετίζονται με την πραγματικότητα, εμπλέκονται με τα πράγματα και τα επηρρεάζουν αφανώς. 
Το απόλυτο Αόρατο γίνεται τελικά ορατό μέσω των σχετικοποιημένων απολυτοτήτων του (των μικρών "αόρατων"), παραμένοντας το ίδιο απόλυτα Αόρατο. 

Όλα αυτά, βέβαια, με το καθαρό Απόλυτο μοιάζουν με παιχνίδια του νου, χωρίς αντίκρυσμα στην πραγματικότητα, αφού είναι στην πραγματικότητα άπιαστα και αδιανόητα. Στέκουν μόνο ως καθαρές υποθέσεις κι έτσι πρέπει να μείνουν. Όμως έχουν λόγο να υπάρχουν σαν υποθέσεις, καθώς μας συνδέουν με το Λόγο, την αόρατη πηγή του λόγου μας.
Η υποθετικότητα είναι υπαρκτή, αποτελώντας την αναγκαία αναγωγή του λόγου μας στην πηγή του. Ανάλογα υπαρκτό είναι και το αόρατο, η άδηλη πηγή των φαινομένων. Το σύνολο των υποθετικών μας αναφορών σε Αυτό απαρτίζει τον καθαρά υποθετικό λόγο, τον λόγο του Πνεύματος.  

 Η επιστήμη και το αόρατο

Το αόρατο είναι μια κατηγορία αντιεπιστημονική. Αυτό, όμως, δεν την κάνει λιγότερο υπαρκτή. 
Η επιστήμη στηρίζεται σε επαληθεύσιμες υποθέσεις και όχι σε καθαρά ή σχετικά αόρατες υποθετικότητες.  Έτσι είναι η δομή της, αυτή τη δουλειά κάνει, και καλά κάνει. Παράγει επιστημονική γνώση, με διαρκή έλεγχο των υποθέσεών της. Τη χρειαζόμαστε για αυτό και σεβόμαστε τις αρχές της. Όμως η επιστήμη δεν είναι τα πάντα, ούτε όλα είναι γνωστά. Υπάρχουν πολλά που από τη φύση τους είναι αόρατα και δεν θα τα μάθουμε ποτέ. 

Η επιστημονοκρατική σκέψη απορρίπτει το αόρατο, θέλοντας να επιβάλει τη δική της θέαση του Κόσμου. Ο Κόσμος όμως είναι πολύ πιο μεγάλος από όσο χωράει η σκέψη μας και συλλαμβάνουν οι αισθήσεις μας. Το αόρατο δεν θα το δούμε ποτέ, αλλά μόνο με αυτό μπορούμε να έρθουμε κοντά στην ασύλληπτη ολότητα του Κόσμου. 
Γι αυτό, ο θετικός λόγος της επιστήμης, που ασχολείται με το ορατό, πρέπει να συμπληρωθεί με τον καθαρά υποθετικό λόγο, που αναφέρεται στο αόρατο.

Η ολοκλήρωση της θέασης μας βρίσκεται στη συμπληρωματικότητα του ορατού και του αόρατου.