Η απώλεια

Υπάρχει απώλεια στο Όλον; Είναι δυνατόν να χάνει κάτι Αυτό που είναι πλήρες; Μπορεί να αφανίζεται κάτι από το Είναι;

Κανονικά αυτό είναι αδύνατον να συμβαίνει. Η ολότητα του Κόσμου, «Αυτό» που είναι τα πάντα και ήταν πάντοτε τα πάντα από την πρώτη στιγμή (αν υπάρχει πρώτη στιγμή και δεν είναι ο Κόσμος αέναος) δεν μπορεί να χάνει κάτι μετά, αλλιώς δεν είναι τα πάντα. 

Το Είναι στην ολότητά του δεν μπορεί να επιτρέψει το μη-είναι, το κενό, το μηδέν, την καθαρή απώλεια. Καθώς ο Κόσμος αποτελεί το Όλον του Είναι, τίποτα δεν μπορεί να χάνεται από αυτόν.

Βλέπουμε όμως γύρω μας την απώλεια διαρκώς. Τα πράγματα έρχονται και παρέρχονται. Τα όντα, τα φαινόμενα, οι μορφές, οι στιγμές γεννιούνται και πεθαίνουν. Τα βλέπουμε μπροστά στα μάτια μας να χάνονται, όπως τα βλέπουμε και να εμφανίζονται. Ξέρουμε ότι το ίδιο θα συμβεί και με εμάς. Θα φύγουμε, όπως ήρθαμε.

Η απώλεια, λοιπόν, υπάρχει. Όπως υπάρχει και το «κέρδος» με την εμφάνιση νέων μορφών στη θέση αυτών που χάθηκαν. Αυτές όμως που έχουν χαθεί, χάθηκαν δια παντός, άρα, η απώλεια ως γεγονός είναι κάτι αναντίρρητο. Πώς γίνεται, τότε, να μην υπάρχει απώλεια στο Είναι, στο Ον καθαυτό, ενώ την βλέπουμε σε όλα τα όντα;  

Το Είναι συμψηφίζει την απώλεια των μορφών με τη γέννηση νέων μορφών έτσι που με την προσθαφαίρεση συν – πλην να βγαίνει αποτέλεσμα μηδέν. 

Τίποτε δεν αλλάζει εν Αυτώ, ενώ όλα γύρω μας αλλάζουν. Οι αλληλοδιαδοχή των μορφών που γεννούνται και πεθαίνουν εν τω Γίγνεσθαι Αυτού δεν αλλάζουν καθόλου την ολότητά του. Αυτή μένει ακέραια και απαράλλαχτη, παρά τις παραλλαγές των μορφών του γίγνεσθαι.

Φαίνεται ότι το Γίγνεσθαι είναι ένα παιχνίδισμα μορφών, ένας αντικατοπτρισμός φαινομένων στην αδιατάρακτη επιφάνεια τού Είναι. Η απώλειά μας δεν έχει καμία επίπτωση, ούτε και η γέννα μας, προφανώς. 

Τίποτε δεν χάνεται, ούτε κερδίζεται. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι εμείς οι ζωντανοί και οι άλλες μορφές της ζωής, όπως και όλα τα φαινόμενα αυτού του κόσμου, δεν είμαστε παρά διακυμάνσεις του τίποτε.

Δεν θα χαθούμε, διότι δεν είμαστε κάτι, λοιπόν; Εγώ όμως νιώθω ότι είμαι κάτι που θα χαθεί δια παντός όταν πεθάνει. Ούτε τα παιδιά μου, ούτε τα έργα μου, ούτε οι επικήδειοι που θα πουν για μένα θα αναπληρώσουν την οριστική απώλεια αυτού που είμαι. Βέβαια, ούτε ήμουν κάτι πριν γεννηθώ.  Άρα δεν χάνεται και τίποτε, τελικά. Όπως ήρθα, φεύγω. Επιστρέφω στο μηδέν από το οποίο ήρθα. Τι είναι όμως αυτό το ενδιάμεσο, στη διάρκεια του οποίου έχω υπάρξει;  Τι είναι γενικότερα η ύπαρξη;

Φαίνεται ότι η ύπαρξη συμβαίνει εν κενώ, έρχεται από το μηδέν και χάνεται σε αυτό. Το κενό δεν έχει απώλεια ούτε κέρδος. Το κενό, όμως, όπως και το μηδέν και το μη-είναι είναι ανύπαρκτα. Μόνον ό,τι υπάρχει, υπάρχει.

Εφόσον υπάρχει μόνο το υπαρκτό, η ανυπαρξία αποκλείεται να υπάρχει. Όπως δεν υπάρχουμε πριν γεννηθούμε, έτσι κι όταν πεθάνουμε. Το πριν και το μετά της ύπαρξης είναι ανύπαρκτα. Άρα, δεν υπάρχει απώλεια, ούτε κέρδος. Υπάρχει ότι υπάρχει όσο υπάρχει και όπως υπάρχει. Τίποτε άλλο.

Όταν γεννάται κάτι, απλά γεννάται. Όταν χάνεται, απλά χάνεται, χωρίς να χαθεί τίποτε. Η ύπαρξη θα συνεχίσει να υπάρχει ακέραια συμπεριλαμβάνοντας στο Όλον της οτιδήποτε υπάρχει. Τίποτε πριν από αυτό και τίποτε μετά. 

Το Είναι ως σύνολο όλων των είναι αποκλείει τίποτε που να μην-είναι. Η απώλειά μας δεν αφαιρεί κάτι από αυτό, ούτε η γέννα προσθέτει. Τίποτε δεν χάνεται, ούτε κερδίζεται. Λες και εμείς οι ζωντανοί, οι μορφές της ζωής, τα επιμέρους φαινόμενα του όλου Κόσμου, τα ιδιαίτερα γεγονότα του γίγνεσθαί του, δεν είμαστε παρά διακυμάνσεις του Είναι.

Βλέπουμε ότι όπως και να το εξετάσουμε, είτε ως προς το μηδέν (ως απώλεια) είτε ως προς το Είναι (ως κέρδος), το συμπέρασμα είναι ίδιο. Δεν υπάρχει καθαρή απώλεια. Ούτε κέρδος. Υπάρχει μόνον η καθαρή ύπαρξη.

Η σχετική απώλεια

Όταν κάτι χάνεται, παύει απλά να υπάρχει. Αυτό όμως δεν είναι απώλεια; Εξαρτάται για ποιόν. Κάποιος που υπάρχει παράλληλα με αυτό που χάνεται και το παρατηρεί, θα αντιληφθεί την εξαφάνισή του ως απώλεια (ή την εμφάνισή του ως κέρδος). Όταν χαθεί βέβαια κι αυτός ο ίδιος, η αντίληψή του θα εξαφανιστεί και αυτό που είδε να χάνεται (ή να κερδίζεται) θα απωλεσθούν μαζί του, σαν να μην έγιναν ποτέ.

Όσο ζούμε, βλέπουμε πράγματα να χάνονται, ανθρώπους, ζώα και φυτά να πεθαίνουν και να γεννούνται. Η απώλεια τους είναι αναμφίβολη για εμάς τους ζωντανούς. Όσο θα υπάρχουμε, η απώλεια μιας ύπαρξης ή η γέννηση μιας άλλης θα υπάρχουν κι αυτές.

Η απώλεια και το κέρδος συμβαίνουν εντός της ύπαρξης, ανάμεσα στους υπάρχοντες και στα υπάρχοντα. Είναι κάτι που συμβαίνει μεταξύ τους, κάτι σχετικό.

Συμπληρωματικότητα απώλειας και μη-απώλειας

Φαίνεται να υπάρχουν δυο διαφορετικές συνθήκες ύπαρξης. Μια εντός της ύπαρξης, όπου συμβαίνει η απώλεια ως σχετικό γεγονός, και μια ως προς τον ύπαρξη καθαυτή, στο Είναι στην ολότητά του, όπου εκεί δεν υπάρχει απώλεια ούτε κέρδος.

Το ίδιο συμβαίνει σε κάθε τι σχετικό. Όταν το ανάγουμε στο απόλυτο, αλλάζει ιδιότητες ή μάλλον τις χάνει. Γίνεται ένα με το Ένα, το αέναο και απαράλλαχτο Είναι.

Η αναγωγή που κάνουμε μπορεί να είναι μια αυθαίρετη νοητική κατασκευή και «όλα να είναι τελικά σχετικά». Όμως ακόμη κι αυτό σαν φράση είναι απόλυτη. Εάν παραιτηθούμε από κάθε αναγωγή κι αρκεστούμε σε αυτό που έχουμε μπροστά μας, ο κόσμος όπως τον καταλαβαίνουμε θα διαλυθεί σε άπειρα επιμέρους φαινόμενα, ασύνδετα μεταξύ τους. Η σύνδεση των επιμέρους είναι σημαντική να καταλάβουμε την αιτιολογική τους σχέση. Η αιτιολογική σύνδεση οδηγεί μαθηματικά τη σκέψη μας στην αναζήτηση της απώτερης αιτίας του πλήθους των πραγμάτων που βλέπουμε, άρα στο Εν τους. Οπότε συλλαμβάνουμε και την έννοια της μη-απώλειας, παρόλο που τη βλέπουμε παντού γύρω μας.

Πρόκειται για δύο διαφορετικούς τρόπους εννόησης του κόσμου. Τον θετικό, αυτόν που εννοεί τα πράγματα ως προς τη θέση τους σε αυτόν τον κόσμο (όπου γεννούνται και χάνονται), και τον υποθετικό, που κάνει υποθέσεις για το απόλυτο των πραγμάτων, το απαράλλαχτο Είναι του Κόσμου. Ανάμεσα στους δύο τρόπους μπορεί να υπάρχει σχέση συμπληρωματική.  

Ηθικές συνέπειες

Η συμπληρωματικότητα της απώλειας και της μη-απώλειας μπορεί να απαλύνει την οδύνη μας για τις απώλειες μας όπως και να μετριάσει τον θρίαμβό μας για τις νίκες μας.

Ο άνθρωπος που έχει μάθει να επελαύνει νικηφόρα πάνω στη γη (αφανίζοντας ό,τι αντιστέκεται) και να κάνει μεγάλη φασαρία για τις ήττες του (λες και όλα θα τελειώσουν μαζί του), είναι καλό να χαμηλώσει τους τόνους,  διότι κομπάζει για το τίποτε και οδύρεται για το καθόλου. 

Σεμνότητα και σιωπή για ότι δεν καταλαβαίνουμε, ούτε πρόκειται να μάθουμε ποτέ.